Zgodnie z definicją Ministerstwa Zdrowia oraz zarządu Polskiego Towarzystwa Psychoonkologicznego (PTPO) tytułem psychoonkolog może posługiwać się osoba posiadająca wykształcenie psychologiczne lub medyczne oraz ukończyła studia wyższe i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny, a także ukończyła studia podyplomowe z psychoonkologii.
Jego pacjentami są osoby chore onkologicznie a także ich rodziny. Podstawowym zadaniem jest udzielanie pomocy i wsparcia na różnych etapach choroby i leczenia. Mając dodatkowe kwalifikacje i wymagane umiejętności (psychoterapeutyczne) prowadzi psychoterapię (indywidualną lub grupową, z pacjentem i/lub jego rodziną). W ramach ww. obowiązków psychoonkolog zatrudniony w centrach onkologii, na szpitalnych oddziałach onkologicznych, w poradniach paliatywnych czy w hospicjach (domowych i stacjonarnych) m.in. dokonuje diagnozy psychoonkologicznej, koryguje przekonania poznawcze chorych, wspomaga ich nastrój (np. redukuje lęk), mobilizuje do dbania o własne potrzeby, motywuje do aktywnej współpracy z zespołem leczącym, wspomaga w zakresie porozumienia się rodziny z pacjentem, a także pracuje terapeutycznie nad akceptacją śmierci – stanięciem pacjenta i/lub rodziny wobec rzeczy ostatecznych.
Prowadzi terapię z członkami rodziny w trakcie ich choroby, po wyzdrowieniu a także po śmierci pacjenta. Równocześnie współpracuje z lekarzami onkologami w celu lepszego rozumienia pacjenta i leczenia go w sposób holistyczny, prowadzi zajęcia edukacyjne, szkolenia dla personelu medycznego w celu poprawy współpracy ich komunikacji z pacjentem. Organizuje spotkania grupowe dla chorych nowotworowo oraz grup szczególnego ryzyka i ich bliskich w celu wymiany doświadczeń, prowadzi działalność profilaktyczną i prewencyjną m.in. promując zdrowy styl życia, badania profilaktyczne. Często prowadzi także działalność naukowo badawczą, dydaktyczną i szkoleniową, udziela się w kampaniach społecznych przeciwdziałających stygmatyzacji, promujących zapobieganie i ,,układanie” się z chorobami nowotworowymi. Stara się także wspierać zespół medyczny – zapobiega ich wypaleniu zawodowemu.